Kenmerken van de deelnemers

Kenmerken van de steekproef

De steekproef heeft een gemiddelde leeftijd van 47,9 jaar [SD = 16,4] en 50% bestond uit vrouwen (zie eerste kolom tabel). Het meest voorkomende opleidingsniveau was hbo of universiteit (42%); 67% woonde samen met een partner; 68% had een betaalde baan; en 17% was van niet-Nederlandse herkomst. De respondenten weerspiegelden de Nederlandse bevolking redelijk goed (datum: 1-1-2020; www.cbs.nl; zie laatste kolom tabel). Personen van 18-34 jaar, mensen met mbo, havo of vwo als hoogst afgeronde opleiding, mensen die niet met een partner wonen, mensen die in grotere steden wonen en mensen van niet-Nederlandse herkomst waren echter enigszins ondervertegenwoordigd.

Weging van de steekproef

Er is een wegingsfactor gemaakt om te kunnen corrigeren voor verschillen in responspercentages tussen verschillende demografische groepen. Met deze wegingsfactor wordt ook gecorrigeerd voor verschillen in de kans op selectie in veldwerkfase 3. Met deze wegingsfactor kunnen de resultaten van analyses gegeneraliseerd worden naar de algemene bevolking van Nederland. Voor het maken van de wegingsfactor zijn de volgende demografische kenmerken van de bevolking uit 2020 gebruikt: geslacht, leeftijd, partnerstatus (al dan niet samenwonend), opleidingsniveau (drie categorieën) en stedelijkheid (zes categorieën). Deze gegevens zijn afkomstig van het CBS. De weegfactor is gemaakt met het statistiekprogramma R^​2​, met behulp van het ‘survey’-pakket^​3​. Na weging kwam de verdeling van de demografische kenmerken van de onderzochte respondenten zeer dicht bij die van de Nederlandse bevolking.

Conclusie steekproef

De steekproef van NEMESIS-3 was landelijk representatief. Toch waren bepaalde groepen een beetje ondervertegenwoordigd, namelijk mensen van 18-34 jaar, hoger opgeleiden, mensen die niet met een partner wonen, mensen die in grotere steden wonen en mensen van niet-Nederlandse afkomst. Mannen waren nauwelijks ondervertegenwoordigd, dat was wel het geval bij de eerdere NEMESIS-studies^​4,5​. Ook was het responspercentage bij personen van 18-24 jaar in NEMESIS-3 relatief hoog. In NEMESIS-2 was dit de leeftijdscategorie met de laagste respons^​4​. Mogelijk komen deze verschillen tussen de studies omdat we gebruik maakten van een aselecte steekproef van personen in plaats van adressen. Een personensteekproef wordt minder beïnvloed door fouten in de selectie dan de laatste-verjaardag-methode bij een adressensteekproef (ronde 9 ESS-steekproefrichtlijnen). Wellicht heeft de persoonlijke aanschrijving ook een rol gespeeld in de motivatie deel te nemen. Ten slotte waren deze groepen door de COVID-19-pandemie vaker thuis en daardoor beter bereikbaar dan bij de eerdere NEMESIS-studies.