Alcohol
Alcohol

Meer over scholieren die drinken

Op deze pagina wordt meer informatie gegeven over de leerlingen van 12 tot en met 16 jaar die in de laatste maand alcohol hebben gedronken.

Lees aan het einde van deze pagina meer over gebruikte begrippen en methodewijziging.

Dronkenschap

Ongeveer de helft van de 12- tot en met 16-jarige leerlingen (48,9%) die alcohol drinken, is in de laatste maand dronken geweest. Drinkende meisjes zijn vaker dronken geweest in de laatste maand (52,7%) dan drinkende jongens (44,8%). Ook neemt dronkenschap sterk toe met de leeftijd. Verder zijn Havo-leerlingen vaker dronken geweest in de laatste maand (53,6%) dan Vmbo-b/k leerlingen (41,4%).

Binge drinken

Bijna twee derde van de 12- t/m 16-jarigen (65,1%) die alcohol drinken, hebben in de laatste maand weleens ‘gebinged’. Drinkende jongens en meisjes verschillen niet van elkaar als het gaat om het percentage binge-drinkers. Met het stijgen van de leeftijd neemt het binge drinken toe: van de 12-jarigen heeft 45,1% weleens ‘gebinged’, bij de 16-jarigen is dit gestegen naar 76,1%. Er zijn geen grote verschillen in binge drinken onder Vmbo-b/k-, Vmbo-g/t- en Havo-leerlingen die alcohol drinken. Wel hebben Vwo-leerlingen die alcohol drinken het minst vaak ‘gebinged’ in de laatste maand.

Aantal glazen alcohol

Aan leerlingen die in de laatste maand alcohol dronken is gevraagd op hoeveel doordeweekse dagen (maandag t/m donderdag) en weekenddagen (vrijdag t/m zondag) ze meestal alcohol drinken en hoeveel glazen ze dan op zo’n dag drinken. Hieruit is het totaal aantal glazen berekend dat in het weekend en gedurende de hele week wordt gedronken. Het grootste deel van het alcoholgebruik vindt plaats in het weekend. Het totale alcoholgebruik per week is daardoor niet veel hoger dan het gebruik in het weekend. Leerlingen die in de laatste maand alcohol gedronken hebben, drinken gemiddeld 6,4 glazen in het weekend. Als naar de totale week gekeken wordt, drinken ze gemiddeld 7 glazen.

Het aantal glazen dat in het weekend wordt gedronken, neemt toe met de leeftijd. Als voorbeeld: van de drinkende 12-jarigen drinkt een derde (32,9%) in het weekend 1 tot 4 glazen en minder dan één op de tien drinkende 12-jarigen zegt in het weekend 5 of meer glazen te drinken. Van de drinkende 16-jarigen drinkt 24,7% in het weekend 1 tot 4 glazen en 58,0% drinkt 5 of meer glazen.

Er is ook gekeken naar het aantal glazen dat meestal gedronken wordt op één weekenddag. Van de drinkende leerlingen, dronk 7,9% meestal meer dan 10 glazen op een weekenddag en 1,7% drinkt meestal 20 glazen of meer. Jongens drinken ruim twee keer zo vaak meer dan 10 glazen op een weekenddag (10,9%) dan meisjes (4,6%).

Voor het aantal glazen in het weekend is ook gekeken naar verschillen tussen schoolniveaus. Vwo-leerlingen die alcohol drinken, drinken minder glazen alcohol dan Vmbo-b/k-leerlingen die alcohol drinken. Er zijn geen andere opvallende verschillen.

Meer informatie over het totaal aantal glazen per week naar geslacht, leeftijd en schoolniveau kan gevonden worden bij Cijfers van 2023.

Locaties waar wordt gedronken

Onder leerlingen die in de laatste maand alcohol hebben gedronken, vindt alcoholgebruik meestal plaats bij anderen thuis (38,2% drinkt hier minstens elke maand) gevolgd door een hok, schuur of keet (27,9%) of thuis (21,6%). De verschillen tussen de jongste (12-13 jaar) en de oudste (16 jaar) leeftijdscategorieën zijn met name voor drinken bij anderen thuis en drinken in een club, café of discotheek groot. Als voorbeeld: 16,6% van de 12-jarigen drinkt minstens elke maand bij anderen thuis. Van de 16-jarigen doet 51,5% dat.

Er zijn een aantal verschillen tussen jongens en meisjes. Alle locaties worden wat vaker genoemd door jongens dan door meisjes. Met name drinken meer jongens dan meisjes tenminste maandelijks thuis, bij anderen thuis, in een sportkantine of op school.

Vergeleken met 2019 valt op dat het tenminste maandelijks drinken in een club, café of discotheek is afgenomen van 29,3% naar 17,7%. Voor de andere locaties zijn geen opvallende verschillen tussen 2019 en 2023 te zien.

Indrinken in de laatste maand

Van de leerlingen die in de laatste maand alcohol hebben gedronken, heeft ruim één op de drie (35,9%) in de laatste vier weken ingedronken (het drinken voor het uitgaan). Dit betreft meer meisjes (39,6%) dan jongens (32,3%). Het indrinken neemt toe met de leeftijd. Van de 12-jarigen die drinken heeft 14,8% de laatste maand ingedronken, op 14-jarige leeftijd is dit ruim een kwart (27,8%) en op 16-jarige leeftijd bijna de helft (49,2%). Gemiddeld worden tijdens het indrinken 4,3 glazen gedronken. Jongens drinken meer glazen bij het indrinken (4,8 glazen) dan meisjes (3,9 glazen).

Hoe komen scholieren aan alcohol?

De meeste leerlingen die drinken zeggen de alcohol meestal van vrienden te krijgen (33,3%). Dit betreft meer meisjes (37,8%) dan jongens (29,0%) en is lager dan in 2019 (37,5%). Van de leerlingen die alcohol drinken, zegt ongeveer een kwart (25,1%) het meestal van zijn of haar ouders te krijgen en 7,0% koopt zelf zijn of haar alcohol. Deze percentages zijn vrijwel hetzelfde als in 2019.

Methodewijziging
In 2023 zijn er een aantal veranderingen geweest in de vragenlijst en de manier waarop deze is afgenomen. Dit kan invloed hebben gehad op de resultaten. De uitkomsten van 2023 en de vergelijkingen met eerdere jaren moeten daarom voorzichtig worden geïnterpreteerd (Lees meer).

Begrippen
Ooit: tenminste 1 keer gebruikt in het hele leven
Laatste jaar: gebruikt in het jaar voorafgaand aan het onderzoek
Laatste maand: gebruikt in de maand voorafgaand aan het onderzoek.
Binge drinken: het drinken van 5 glazen of meer bij één gelegenheid.

Aanvullende informatie

Hoe te verwijzen

    Rombouts, M., Morren, K., van Dorsselaer, S., Tuithof, M., Monshouwer, K. Peilstationsonderzoek Scholieren 2023. Alcohol.
    .
    Geraadpleegd op: 01 december 2024. Trimbos-instituut, Utrecht.