Praten met kind
De meeste ouders hebben met hun kind één keer of vaker gepraat over roken (96,3%), vapen (93,9%), alcohol drinken (94,5%) of drugsgebruik (83,1%). Als ouders met hun kind hierover praten, praten ze het vaakst over de risico’s en gevolgen, wat kinderen zelf vinden en wat ouders vinden.
Ongeveer driekwart van de ouders denkt waarschijnlijk of zeker wel invloed te hebben op het rookgedrag of alcoholgebruik van hun kind. Iets meer ouders (81,0%) denkt dat ze invloed hebben op het eventuele cannabisgebruik van hun kind.
Zorgen
In 2023 maken relatief weinig ouders zich (heel) vaak zorgen over hun kind en roken, vapen, alcoholgebruik of drugsgebruik. Dit is vergelijkbaar met 2021 (behalve voor vapen omdat dat in 2023 voor het eerst gevraagd is). Meer ouders maken zich zorgen dat hun kind (te)veel bezig is met sociale media en dat is toegenomen vergeleken met 2021. Onder ouders van kinderen die tenminste 1 keer per week gamen, geeft 20,2% aan zich (heel) vaak zorgen te maken over hun kind en gamen. Dat is lager dan in 2021 (25,9%).
Schadelijkheid
Bijna alle ouders vinden af en toe roken, vapen of cannabis gebruiken voor jongeren onder de 18 jaar best wel of erg schadelijk. Iets minder ouders (85,3%) vinden ieder weekend 1 of 2 drankjes met alcohol drinken schadelijk. In 2023 vinden meer ouders roken, vapen, drinken en cannabisgebruik schadelijk dan in 2021.
Wat mag wel en niet?
Ongeveer driekwart van de kinderen mag van hun ouders zeker niet een trekje van een sigaret of vape nemen of thuis 1 glas alcohol drinken. Ouders zijn wat strenger als het gaat om een trekje nemen van een joint. Voor alle middelen geldt dat in 2023 meer ouders strenge regels hebben dan in 2021. Verder heeft ongeveer een derde van de ouders (31,1%) een ‘niet drinken én roken tot 18 jaar (NIX18)’-afspraak met hun kind gemaakt. Dit is vergelijkbaar met 2021.
Van de helft van de ouders mag hun kind (heel) vaak een smartphone gebruiken zolang het kind zelf wil of binnen een uur voor het naar bed gaan. Voor gamen vindt ongeveer een kwart van de ouders van gamende kinderen dat dat mag. Een kleine groep ouders (2,5%) denkt dat hun kind weleens online gokspellen speelt voor geld. Dit is te weinig om meer resultaten over deze groep te presenteren.
Verschillen naar groepen
- Leeftijd van kind: We hebben de opvoedstrategieën van ouders van 12- t/m 14-jarigen vergeleken met ouders van 15-16-jarigen. Over het algemeen zien we dat ouders van 12- t/m 14-jarigen strenger zijn dan ouders van 15-16-jarigen. Bijvoorbeeld: Ouders van jongere kinderen zeggen vaker dan ouders van oudere kinderen dat hun kind zeker geen trekje van een sigaret, vape of joint mag.
- Schoolniveau van kind: We zien een paar verschillen tussen ouders van kinderen van verschillende schoolniveaus. Zo zeggen ouders van Vwo-leerlingen over het algemeen vaker dat hun kind zeker niet mag roken, vapen, drinken of blowen. Maar we zien geen verschillen tussen schoolniveaus bij het maken van een ‘niet drinken of roken tot 18 jaar (NIX18)’-afspraak.
- Gebruik van ouder: We zien een paar verschillen tussen ouders die zelf roken of drinken, of waarvan de partner dit doet vergeleken met ouders die dit niet doen. Ouders die zelf niet drinken of roken hebben vaker strenge regels over roken, vapen en drinken dan ouders die wel drinken of roken. Ook hebben ouders die niet drinken of roken vaker een NIX18-afspraak dan ouders die dit wel doen.