ScholierenMonitor
De ScholierenMonitor gaat over middelengebruik, digitale mediagebruik en de mentale gezondheid van scholieren. De cijfers op deze website komen uit het Peilstationsonderzoek scholieren. Dit onderzoek wordt elke vier jaar herhaald. Daarnaast zijn voor een aantal kerngegevens cijfers gebruikt van het HBSC-onderzoek uit 2017 en 2021.
De resultaten van het onderzoek worden gebruikt voor de ontwikkeling van overheidsbeleid en preventieprogramma’s. Denk bijvoorbeeld aan NIX18, de Gezonde School en Rookvrije Start. De resultaten worden ook gebruikt om te toetsen of de doelen van het Nationaal Preventieakkoord worden gehaald. De cijfers van de ScholierenMonitor zijn ook opgenomen in de Leefstijlmonitor van het RIVM en de Staat van Volksgezondheid en Zorg. Op deze websites worden cijfers op gebied van leefstijl en volksgezondheid van landelijke onderzoeken gebundeld.
Op de website van de ScholierenMonitor laten we de cijfers zien van 2003 tot en met 2023. De cijfers van 2017 en 2021 komen uit het HBSC-onderzoek. De cijfers van de andere jaren komen uit het Peilstationsonderzoek. Het Peilstationsonderzoek en het HBSC-onderzoek wisselen elkaar om de twee jaar af. Hierdoor zijn kerncijfers over middelengebruik en mentale gezondheid bij scholieren om de twee jaar beschikbaar. Zie hier de volledige bronvermelding.
Peilstationsonderzoek Scholieren
Het Trimbos-instituut voert sinds 1984 iedere vier jaar het landelijk representatieve Peilstationsonderzoek Scholieren uit. Dit doen we in het basisonderwijs (groep 7 en 8) en in het voortgezet onderwijs (Vmbo-b/k, Vmbo-g/t, Havo en Vwo). Het onderzoek gaat over roken, vapen, alcohol drinken en drugsgebruik onder scholieren. Ook stellen we vragen over sociale mediagebruik, gamen, gokken, mentale gezondheid en schoolbeleving. Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport financiert het onderzoek.
Bekijk hier de publicaties van eerdere Peilstationsonderzoeken.
Health Behaviour in School-aged Children (HBSC)-onderzoek
Sinds 2001 voeren de Universiteit Utrecht, het Trimbos-instituut en het Sociaal en Cultureel planbureau (SCP) het Health Behaviour in School-aged Children (HBSC)-onderzoek uit. Dit gebeurt elke vier jaar in het basisonderwijs (groep 8) en in het voortgezet onderwijs (Vmbo-b/k, Vmbo-g/t, Havo en Vwo). Het onderzoek gaat over de gezondheid en het welzijn van deze scholieren. Net als in het Peilstationsonderzoek worden er vragen gesteld over middelengebruik, sociale mediagebruik, gamen en mentale gezondheid. Daarnaast is er ook aandacht voor schoolbeleving, sociale relaties, eetgedrag en bewegen.
Sinds 2017 zijn het HBSC-onderzoek en het Peilstationsonderzoek zo goed mogelijk op elkaar afgestemd wat betreft de manier van steekproeftrekking, de vragen over middelengebruik en de analyses. Daarmee zijn de resultaten onderling goed vergelijkbaar.
Voor het basisonderwijs is een vergelijking tussen de twee onderzoeken niet gemaakt omdat het HBSC-onderzoek op het basisonderwijs alleen in groep 8 plaatsvindt en bij het Peilstationsonderzoek in groep 7 en 8.
Bekijk hier de publicaties van eerdere HBSC-onderzoeken.