Vape, snus en waterpijp
Scholierenmonitor

Waterpijp

Op deze pagina staan cijfers van 2023 over het percentage leerlingen van 12 tot en met 16 jaar dat ooit, in het laatste jaar en in de laatste maand een waterpijp heeft gebruikt. Ook beschrijven we verschillen tussen groepen en vergelijken we het gebruik met eerdere jaren.

Lees aan het einde van deze pagina meer over gebruikte begrippen en methodewijziging.

Totaal en naar geslacht

Van alle leerlingen van 12 tot en met 16 jaar heeft 7,5% ooit een waterpijp gebruikt, 5,1% deed dat in het laatste jaar en 2,2% in de laatste maand. Meer jongens dan meisjes hebben ooit en in het laatste jaar een waterpijp gebruikt. Het gebruik in de laatste maand was ook het hoogst onder de jongens, maar het verschil met de meisjes was niet significant.

Leeftijd

Het percentage leerlingen dat ooit een waterpijp heeft gebruikt neemt geleidelijk toe met de leeftijd, maar niet alle verschillen tussen de leeftijden zijn significant. Dit geldt ook voor het gebruik van een waterpijp in het laatste jaar. De verschillen in het laatste maand gebruik tussen de leeftijden zijn klein en alleen voor de 12-jarigen zijn de verschillen significant met 14-, 15-, en 16-jarigen.

Schoolniveau

Het percentage leerlingen dat ooit, in het laatste jaar of in de laatste maand een waterpijp heeft gebruikt, is het laagst op het Vwo vergeleken met de andere schoolniveaus. Alleen vergeleken met Havo-leerlingen is het verschil met Vwo-leerlingen in het laatste maand gebruik niet significant.

Herkomst

Het ooit-gebruik van de waterpijp is onder leerlingen met een niet-Nederlandse herkomst hoger dan onder leerlingen met een Nederlandse herkomst. Dat geldt ook voor het gebruik in het laatste jaar en de laatste maand.

Vergelijking met eerdere jaren

Het percentage leerlingen van 12 t/m 16 jaar dat ooit een waterpijp heeft gerookt, is in 2023 lager dan in eerdere jaren. De daling heeft vooral plaatsgevonden tussen 2019 (16,7%) en 2023 (7,5%). Het beeld is voor jongens en meisjes vergelijkbaar. Uitzondering hierop is dat er voor meisjes tussen 2015 en 2019 geen verandering te zien, terwijl het ooit-gebruik van de waterpijp onder jongens in deze periode wel afneemt (zie hier de tabel).

Het gebruik van de waterpijp in het laatste jaar en in de laatste maand is ook gedaald in de periode 2015-2023. Net als bij het gebruik ooit in het leven heeft de grootste daling plaatsgevonden tussen 2019 en 2023. Dit geldt voor zowel jongens als meisjes (zie hier de tabel).

Methodewijziging
In 2023 zijn er een aantal veranderingen geweest in de vragenlijst en de manier waarop deze is afgenomen. Dit kan invloed hebben gehad op de resultaten. De uitkomsten van 2023 en de vergelijkingen met eerdere jaren moeten daarom voorzichtig worden geïnterpreteerd (Lees meer).

Begrippen
Ooit: tenminste 1 keer gebruikt in het hele leven.
Laatste jaar: gebruikt in het jaar voorafgaand aan het onderzoek.
Laatste maand: gebruikt in de maand voorafgaand aan het onderzoek.

Aanvullende informatie

Hoe te verwijzen

    Rombouts, M., Morren, K., van Dorsselaer, S., Tuithof, M., Monshouwer, K. Peilstationsonderzoek Scholieren 2023. Vape, snus en waterpijp.
    .
    Geraadpleegd op: 03 july 2024. Trimbos-instituut, Utrecht.