Op de ScholierenMonitor laten we cijfers zien van 2003 tot en met 2023. De cijfers komen uit het Peilstationsonderzoek en voor 2017 en 2021 uit het HBSC-onderzoek. Op deze pagina geven we meer informatie over de groep leerlingen die heeft meegedaan het meest recente onderzoek: het Peilstationsonderzoek in 2023.
Geslacht en leeftijd
Na weging bestaat de steekproef van het basisonderwijs voor 50,4% uit jongens, voor het voortgezet onderwijs is dit 51,2%. Groep 7 en 8 leerlingen van het basisonderwijs in de steekproef hebben een gemiddelde leeftijd van 10,6 jaar. De gemiddelde leeftijd voor leerlingen van het voorgezet onderwijs is 13,8 jaar voor de 12 t/m 16-jarigen en 14,1 jaar voor de 12 t/m 18-jarigen. Leerlingen van 10 en 11 jaar in het voortgezet onderwijs zijn in de analyses meegenomen als 12-jarigen (n = 176).
Stedelijkheid
In 2023, woonde meer dan de helft van de leerlingen in de steekproef in een (zeer) sterk stedelijk gebied (BO: 55,1%, VO: 53,7%). Een kleine groep woont in een klein dorp (BO: 6,7%, VO: 7,1%). Stedelijkheid werd bepaald door middel van de postcode (4 cijfers) van de school bij het basisonderwijs en de postcode (4 cijfers) van de leerlingen van het voortgezet onderwijs. Deze postcodes werden direct omgezet in stedelijkheidsniveau en niet opgeslagen in de data.
1 Door missende waarden is het mogelijk dat de aantallen niet precies optellen tot het totaal
2 Bij combinatieklassen (bijv. Havo/Vwo) is het laagste schoolniveau gekozen (Havo)
3 VMBO- basis en kaderberoepsgerichte leerweg
4 VMBO-theoretische en gemende leerweg
Schoolniveau
In dit onderzoek wordt onderscheid gemaakt tussen vier schoolniveaus: Vmbo-beroepsgerichte- of kaderberoepsgerichte leerweg (Vmbo-b/k), Vmbo gemengde of theoretische leerweg (Vmbo-g/t), Havo en Vwo. Bij een combinatie van twee schoolniveaus is een leerling bij het laagste schoolniveau ingedeeld. Zo is een leerling uit een combinatieklas Havo/Vwo ingedeeld bij Havo. Er zijn kleine leeftijdsverschillen tussen 12 t/m 16-jarige leerlingen van verschillende schoolniveaus (gemiddelde leeftijd Vmbo-b/k: 13,8 jaar; Vmbo-g/t: 13,7 jaar; Havo: 14,0 jaar; Vwo: 13,7 jaar) maar deze zijn niet significant.
Omdat niet elk schoolniveau evenveel leerjaren telt, zijn de leeftijdsgroepen niet gelijk over de schoolniveaus verdeeld. De meeste leerlingen van 17 en 18 jaar zitten op de Havo en het Vwo.
De meeste cijfers op deze website worden gepresenteerd voor de 12- t/m 16-jarige leerlingen. Deze groep vertegenwoordigt een groot deel van de 12- t/m 16-jarige jongeren in de Nederlandse bevolking. Alleen (vroegtijdige)schoolverlaters en leerlingen die ander onderwijs volgen (speciaal onderwijs, Mbo) zijn niet meegenomen in dit onderzoek. Daarnaast presenteren we cijfers van de 17- en 18-jarige leerlingen. Deze cijfers zijn niet representatief voor die leeftijdsgroepen in de algemene bevolking omdat een deel van de 17- en 18-jarigen al overgestapt is naar vervolgonderwijs (zoals Mbo, Hbo of Wo).
Herkomst
Aan scholieren is gevraagd of zij zelf, hun moeder en vader in of buiten Nederland zijn geboren. Vervolgens is, op basis van de methodiek van het CBS, de indeling Nederlandse en niet-Nederlandse herkomst gemaakt. Een leerling heeft een niet-Nederlandse herkomst wanneer hij/zij zelf of ten minste één van beide ouders niet in Nederland geboren is. In 2023, had ruim een kwart van de scholieren in steekproef een niet-Nederlandse herkomst (basisonderwijs: 27,6 %, voortgezet onderwijs: 25,8%).
Eerdere jaren
Op deze website worden cijfers gepresenteerd van onderzoeken uit eerdere jaren (2003 tot en met 2023). De cijfers van 2017 en 2021 komen uit het HBSC-onderzoek. De cijfers van de andere jaren komen uit het Peilstationsonderzoek.
De cijfers onder leerlingen van groep 7 en 8 worden indien mogelijk vergeleken met eerdere jaren. We maken geen vergelijking met de cijfers uit het HBSC-onderzoek van 2017 en 2021, omdat het HBSC-onderzoek alleen gaat over leerlingen van groep 8.