Roken
Roken

Vergelijking met eerdere jaren

Deze pagina gaat dieper in op de veranderingen van roken onder leerlingen vergeleken met eerdere jaren.

Lees aan het einde van deze pagina meer over gebruikte begrippen en methodewijziging.

Totaal

Het percentage leerlingen van 12 tot en met 16 jaar dat ooit heeft gerookt, is in 2023 (16,1%) lager dan in 2003 (43,7%). De daling heeft vooral plaatsgevonden tussen 2003 en 2017 (17,3%). Tussen 2017 en 2023 schommelt het percentage tussen de 16 en 17%.

Het percentage leerlingen dat in de laatste maand heeft gerookt is in 2023 (8,5%) ook fors lager vergeleken met 2003 (18,9%) De daling heeft vooral plaatsgevonden tussen 2011 (16,9%) en 2015 (10,6%). Vanaf 2017 schommelde het percentage rond de 8 à 9%. Het percentage scholieren dat dagelijks rookt, volgt een vergelijkbaar patroon als roken in de laatste maand en schommelt de sinds 2017 rond de 2%.

Geslacht

Als we vergelijken met eerdere jaren, is voor jongens en meisjes eenzelfde beeld te zien voor roken (ooit, in laatste maand en dagelijks).

Leeftijd

Als we kijken naar de verschillende leeftijden, zien we dat het roken ooit in het leven en in de laatste maand onder scholieren in 2023 lager is dan in 2003. Vanaf ongeveer 2017 lijkt de daling voor alle leeftijden tot stilstand te zijn gekomen. Onder 16-jarigen was in 2021 een tijdelijke toename te zien in roken.

Startleeftijd

De gemiddelde leeftijd waarop leerlingen voor het eerst een sigaret opsteken is in de laatste jaren gestegen. In 2023 zijn leerlingen gemiddeld anderhalf jaar ouder als zij gaan roken dan in 2003 (13,4 jaar versus 11,8 jaar). Dit is vrijwel gelijk voor jongens (van 11,6 naar 13,2 jaar) als meisjes (van 12,0 naar 13,5 jaar). De stijging in de startleeftijd tussen 2003 en 2023 heeft vooral plaatsgevonden tussen 2003 en 2019. Tussen 2019 en 2023 is de startleeftijd vrijwel gelijk gebleven.

In 2023 zijn scholieren gemiddeld ouder als zij beginnen met dagelijks roken vergeleken met 2003. Tussen 2019 en 2023 is de startleeftijd van dagelijks roken vrijwel gelijk gebleven.

Methodewijziging
In 2023 zijn er een aantal veranderingen geweest in de vragenlijst en de manier waarop deze is afgenomen. Dit kan invloed hebben gehad op de resultaten. De uitkomsten van 2023 en de vergelijkingen met eerdere jaren moeten daarom voorzichtig worden geïnterpreteerd (Lees meer).

Begrippen
Ooit: tenminste 1 keer gebruikt in het hele leven.
Laatste maand: gebruikt in de maand voorafgaand aan het onderzoek.

Aanvullende informatie

Hoe te verwijzen

    Rombouts, M., Morren, K., van Dorsselaer, S., Tuithof, M., Monshouwer, K. Peilstationsonderzoek Scholieren 2023. Roken.
    .
    Geraadpleegd op: 02 december 2024. Trimbos-instituut, Utrecht.